Pacjentka leczona hemodializą lub dializą otrzewnową może zajść w ciążę, jednak zawsze jest to ciąża wysokiego ryzyka. Aby zminimalizować ryzyko poronienia, niezbędne jest ścisłe przestrzeganie diety i zaleceń lekarskich, w tym częstsze wykonywanie dializ – nawet 6 razy w tygodniu.
Dializa otrzewnowa i hemodializa znacznie poprawiają jakość życia pacjentów z niewydolnością nerek. Zachęcani do prowadzenia w miarę możliwości aktywnego życia, pacjenci zakładają rodziny, podejmują pracę, a nawet podróżują. Zdarza się też, iż dializowana pacjentka zachodzi w ciążę.
Niewydolność nerek a szanse na ciążę
Ciąża w okresie dializy otrzewnowej czy hemodializy jest możliwa, choć nie jest wskazana. Same szanse na zapłodnienie są niewielkie – od 1 do 7% kobiet w wieku rozrodczym może zajść w ciążę w okresie leczenia dializami. Niewydolność nerek wpływa bowiem niekorzystnie na produkcję jajeczek. Ze względu na hormonalną niestabilność, pacjentki miesiączkują nieregularnie lub wcale. Nawet jeśli dojdzie do zapłodnienia, ryzyko poronienia wynosi aż 20%. Z ciąż kończących się szczęśliwym porodem, aż 80% trwa nie więcej niż 32 tygodnie, następują bowiem przedwczesne porody.
Pacjentki z niewydolnością nerek zachęcane są przez lekarzy do wstrzymania się z zajściem w ciążę do okresu po przeszczepie nerki. Mniej więcej rok po transplantacji można starać się o dziecko, a ryzyko poronienia jest znacznie niższe. Przyszłej mamie łatwiej jest też pod względem praktycznym – brak ograniczenia dializami ułatwia funkcjonowanie podczas ciąży, a w późniejszym czasie opiekowanie się maluszkiem.
Dializa podczas ciąży
Przyszła mama w okresie hemodializy czy dializy otrzewnowej musi być objęta szczególną opieką. Rozwijające się maleństwo jest bardziej narażone na szkodliwy wpływ produktów ubocznych przemiany materii, których u osoby dializowanej jest więcej niż u zdrowej. Toksyny mogą mieć zły wpływ na rozwój dziecka.
Bardziej obciążone są też same nerki. Organizm dziecka uwalnia odpadowe produkty przemiany materii do krwioobiegu matki. Aby utrzymać krew w czystości, nerki muszą wykonać znacznie większą pracę. Z tego względu lekarz nefrolog może zadecydować o konieczności zwiększenia częstotliwości dializ. W zależności od indywidualnych warunków, ciężarna kobieta powinna być dializowana nie trzy, lecz pięć lub nawet sześć razy w tygodniu. Częstsza dializa bardziej przypomina funkcję zdrowych nerek, dzięki czemu organizm matki i dziecka jest mniej obciążony.
Dializa otrzewnowa czy hemodializa wykonywana pięć lub sześć razy w tygodniu pozwala przyszłej mamie na bardziej zróżnicowaną dietę. Dzięki temu dostarczy ona sobie i swojemu dziecku niezbędnych składników odżywczych. W początkowej fazie ciąży możliwe jest wykonywanie zarówno hemodializy, jak i dializy otrzewnowej. Z czasem jednak płyn dializacyjny w czasie dializy otrzewnowej może powodować dyskomfort ze względu na masę dziecka, lekarz może więc zadecydować o zmianie sposobu leczenia na hemodializę
Ciąża w czasie dializy – szczególna opieka
Kobiety z niewydolnością nerek, leczone dializami w czasie ciąży muszą częściej niż zdrowe pacjentki wykonywać badanie ultrasonograficzne. Dzięki USG możliwe jest monitorowanie rozwoju dziecka oraz wczesne wykrycie wszelkich ewentualnych komplikacji. Pacjenci z niewydolnością nerek często mają problem z wysokim ciśnieniem krwi. U ciężarnych może ono doprowadzić nawet do poronienia lub porodu przedwczesnego, dlatego tak ważne jest regularne samobadanie, a w razie konieczności szybka konsultacja z lekarzem.
Ciąża pacjentki z niewydolnością nerek musi być objęta opieką kilku różnych specjalistów: ginekologa położnika specjalizującego się w ciąży wysokiego ryzyka, nefrologa, pielęgniarki dializacyjnej, pediatry specjalizującego się w przedwczesnych porodach, a także dietetyka. Jadłospis dializowanej ciężarnej musi być ściśle opracowany pod kątem jej potrzeb. Pacjentka musi przestrzegać planu żywieniowego, obejmującego m.in. dietę o wyższej zawartości białka, a w razie potrzeby przyjmować dodatkowe witaminy.
Zajście w ciążę i szczęśliwe rozwiązanie jest możliwe w czasie hemodializ i dializ otrzewnowych, wymaga jednak ścisłego przestrzegania zaleceń lekarskich i szybkiego reagowania na wszelkie nieprawidłowości.
